Seriemakers, grijp je kans

Aan kostuumdrama’s geen gebrek. Veelal series van Britse snit, maar ook bijvoorbeeld Sisi, of de tsarenfamilie. Een gouden tip voor een nieuwe serie? Zoek eens in Transsylvanië. En deze keer niet voor Dracula. Grijp de Transsylvaanse trilogie van Miklós Bánffy erbij.

 

Wat is er mooier dan een boek lezen? Weinig. Maar bij het lezen van deze trilogie dacht ik: waarom is hier nog geen serie van?

Toegegeven, superlatieven schieten tekort. Dus daar beginnen we maar niet aan.

De Transsylvaanse trilogie beschrijft de teloorgang van de Hongaarse adel vanaf pakweg 1904 tot aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. Zoals men weet decimeert Hongarije nadien tot een muisje ten opzichte van de olifant die het eens was. Transsylvanië komt dankzij het (door Hongarije zeer betreurde) verdrag van Trianon Roemenië toe.

Als ik de kaart van Oostenrijk-Hongarije uit de Bos’ Schoolatlas van 1877 erbij pak zie ik dat het verhaal van Bánffy zich, naast Boedapest, vooral afspeelt in het daar genaamde Zevenburgen. Een belangrijke stad in die regio is Klausenburg.

In de boeken wordt deze stad op z’n Hongaars Koloszvár genoemd. Bij voetbalvolgers zal de huidige Roemeense naam meer bijklank vinden: Cluj-Napoca. Enkele jaren geleden verraste CFR Cluj immers in de Champions League.

Nou ja, dat is dus het gebied.

Bánffy verhaalt over de Hongaarse adel in Transsylvanië. De titels in de Nederlandse vertaling (door Rebekka Hermán Mostert) zijn Geteld, geteld, Te licht bevonden en Uiteengescheurd. Bánffy kwam op deze benamingen aan de hand van een bijbeltekst uit Daniël, hoofdstuk 5, vers 25-28: 

Dit nu is het schrift, dat daar getekend is: MENE, MENE, TEKEL, UPHARSIN.

Dit is de uitlegging dezer woorden: MENE; God heeft uw koninkrijk geteld, en Hij heeft het voleind.

TEKEL; gij zijt in weegschalen gewogen; en gij zijt te licht gevonden.

PERES; uw koninkrijk is verdeeld, en het is den Meden en den Perzen gegeven. 

De wereld van de Hongaarse adel in Transsylvanië: Miklós Bánffy weet dit perfect in te kleuren. Hij maakte er zelf deel van uit.

De graaf sleurt je uitgebreid het verhaal in met een koetsrit richting een van de vele bals die de boeken passeren. De hoofdrol is weggelegd voor Bálint Abády en al snel leert de lezer zijn verboden liefde Adrienne Milóth kennen. Bánffy modeleerde het hoofdpersonage naar zijn eigen bijdrage aan de adellijke samenleving.

Naast bals en verboden liefdes is het smikkelen van uitgebreide jachtpartijen, politieke onstuimigheden, prachtig en uitvoerig beschreven landschappen. Middeleeuwse kastelen, oude dorpjes en stadjes, gokspellen en drankgelagen in casino’s, waarlijk duellerende heerschappen.

De beschreven omgeving noopt mij om eens naar het huidige Roemenië af te zakken. En ik ben niet de enige. Koning Charles III heeft een huis in Viscri en zet zich reeds sinds eind jaren negentig in voor het gebied.

Jaap Scholten zal Transsylvanië zeker aanraden. Hij komt er regelmatig en schreef in de eerste twee delen van de Nederlandse editie het voorwoord. In 2011 won hij de Libris Geschiedenisprijs met Kameraad Baron. Daarin vertelt hij hoe het de Hongaarse adel is vergaan na de Tweede Wereldoorlog tot aan het ineenstorten van de Sovjet Unie.

Ja, ik heb dit boek zojuist besteld.

Terug naar Miklós Bánffy. 

De graaf leverde een kruitvat vol verhalen waaruit een streamingdienst als Netflix slechts ten dele hoeft te tappen om een onvergetelijke serie te maken.

Kom maar op!